Am flynyddoedd lawer y ffordd arferol o helpu’r pobl dlotaf yn y gymuned, gan gynnwys y rheini oedd yn hen iawn neu’n sâl, oedd talu er mwyn iddynt allu sefyll yn eu cartrefi. Roedd yr arian ar gyfer hyn yn dod o Dreth y Tlodion, a gasglwyd gan bobl y plwyf, a’r enw a roddwyd ar y system yma o ofalu am y tlawd oedd 'Cymorth i’r Tlodion'.
Ond roedd yna lawer o gwynion oddi wrth blwyfi ynglyn â chost treth y tlodion, ac roedd tirfeddianwyr cyfoethog ymysg y rheini oedd yn galw am ffordd ratach o ddelio gyda’r tlawd.
Ateb y llywodraeth oedd Deddf Seneddol newydd yn 1834 a wnaeth orfodi plwyfi i gyfuno gyda’i gilydd yn Undebau ac adeiladu tlotai mawr ar gyfer yr ardal gyfan. Roedd y rhain yn debyg iawn i garchardai, gyda waliau llwm, gwelyâu caled, ac ychydig iawn o fwyd. Roedd teuluoedd yn cael eu rhannu ac yn methu â chyfarfod eto cyhyd â’u bod yn y tloty. Roedd ofn mawr ar bobl y byddent yn cael eu hanfon i’r tloty – a phwy fyddai’n eu beio nhw ?
Adeiladwyd un o’r llefydd ofnadwy yma yn 1838 ychydig y tu allan i Lanfyllin, a gallwch ddysgu mwy amdano o’r tudalennau yma...

Ewch i ddewislen Llanfyllin

.