Castell Craig-y-nos 3

	Cwm Tawe Uchaf Castell Craig-y-nos 3 gan Len Ley
	Castell Neo-Gothig Nodwyd y castell yn y Siawnsri a’i brynu o’r diwedd gan Morgan Morgan Abercraf am £6,000. Roedd y Chwareli carreg galch uwch Pentref Cribarth yn cloddio llawer iawn o garreg galch a gafodd ei losgi mewn odynau cyfagos. Ecsploitiwyd y gwaddodion o gerrig pydron ac aethpwyd â chryn dipyn o garreg ar y gamlas yn Abercraf a’i gyflenwi i’r diwydiant plât tun fel asiant gloywi.
Castell neo-Gothig Capten Powell gyda Chraig-y-rhiwarth yn ymddangos yn y cefndir. Llun drwy ganiatâd caredig gan Amgueddfa Sir Frycheiniog.
	Fe ymgartrefodd Mr Morgan a’i deulu yn y castell lle ymunodd ei fab, Morgan Morgan hefyd ag ef yn fuan wedyn. Bu’r ddau deulu yn byw gyda’i gilydd am nifer o flynyddoedd, pob un gyda chegin yn yr islawr. Safai colofn enfawr yng nghanol y gegin fawr lle dywedwyd bod potel yn cynnwys papur newydd cyfredol a cheiniogau bath diweddar wedi ei gladdu. Ar adeg yr arwerthiant, roedd planhigfa enfawr o goed pîn yn sefyll rhwng y castell a’r chwareli uwchben. Roedd y coed oddeutu 80 mlwydd oed o daldra, a chwmpas da gydag wiwerod yn neidio o gangen i gangen. Fel roedd y degawd yn tynnu at ei therfyn, penderfynodd y perchnogion presennol i adael ac roedd pennod drawiadol yn hanes Craig-y-nos ar fin cael ei hagor.
	Mae 10 tudalen ar Gastell Craig-y-nos. Defnyddiwch y cysylltiadau blwch i weld y tudalennau eraill.

Cwm Tawe Uchaf Castell Craig-y-nos 3 gan Len Ley