Ystradgynlais
Mwyngloddio am lo yn yr oes Fictoriaidd
  Glo a’r Chwyldro Diwydiannol
 

Mae ffin ddeuheuol ardal Sir Frycheiniog yn dod o fewn cymoedd glo De Cymru, mae’r rhan fwyaf o’r rhain yn siroedd ar hyd yr arfordir. Part of 1888 map
Daeth y glo oedd yn y ddaear yng Nghlydach, Ystradgynlais ac Abercraf yn fwy gwerthfawr wrth i’r Chwyldro Diwydiannol yn ystod blynyddoedd Fictoria gynyddu’r galw am haearn a dur. Roedd systemau cludiant gwell yn golygu bod y cymoedd glo anghysbell yn medru cael eu hagor, a bod y gweithfeydd haearn yn gallu anfon eu cynnyrch tua’r de i’r arfordir.
Roedd hyn yn golygu bod adnoddau naturiol fel haearn mwyn a glo oedd yn yr ardal yn caniatáu i ardal Ystradgynlais brofi blynyddoedd ffynniannus iawn.

 
 
Y glo a’r haearn oddi tano
 
 
Defnydd newydd i’r "glo carreg" lleol
 
 
Gwaith Haearn Ynysgedwyn
 
 
Cyfoeth o’r gwaith Diamwnt
 
 
Bywyd gwaith ym mhyllau glo oes Fictoria
 
 
Plant ifanc yn y pyllau glo
 
 
Bachgen bach a laddwyd dan ddaear
 
 

 

Yn ôl i'r top
Ewch yn ôl i dudalen ddewis Ystradgynlais