Ar ddechrau teyrnasiad y Frenhines Fictoria, roedd y rhan fwyaf o bobl yn yr ardal yma yn gweithio ar y tir mewn rhyw ffordd neu’i gilydd. Roeddynt yn ffermwyr, gweithwyr fferm, gweision fferm, bugeiliaid a gwehyddion.
There Roedd melinau gwlân yn derbyn eu pwer o ddwr er mwyn cynhyrchu brethyn o gnydau defaid, a nifer fach o byllau mewn llefydd anhysbys oedd yn cloddio plwm a mwnau o’r mynyddoedd. Pan ddaeth y rheilffordd, datblygodd trefi Llanwrtyd a Llangamarch fel trefi ffynhonnau oedd yn creu gwaith i’r bobl leol.

Dewiswch o’r dewislen isod i weld rhai o’r ffyrdd roedd pobl leol yn oes Fictoria yn ennill bywoliaeth.