Maent yn defnyddio cofnodion o Lyfrau Log Ysgolion neu ddyddiaduron ysgolion lleol. Yn aml, gall y rhain ddweud llawer wrthym am fywyd yng nghartrefi’r ardal yn ystod y cyfnod hwnnw yn ogystal a bywyd yn yr ysgol.
Doedd y rhan fwyaf o blant ddim yn mynd i’r ysgol ar ddechrau teyrnasiad y Frenhines Fictoria. Byddai plant perchnogion tir yn cael eu haddysgu yn eu cartrefi, a byddai rhai o fasnachwyr y cylch yn anfon eu plant i ysgolion preifat.

Roedd plant y tlodion yn gorfod mynd i weithio cyn gynted ag y byddent yn ddigon hen i ennill cyflog i’r teulu, a byddent yn colli gwersi’n aml er mwyn helpu gyda gwaith fferm neu unrhyw waith arall i’w rhieni.
Erbyn diwedd cyfnod Fictoria darparwyd ysgolion rhad ac am ddim ac roedd yn orfodol i bob plentyn fynd i’r ysgol.