Fel yr ardaloedd eraill o Bowys ar ein gwefan ar gyfer ysgolion cynradd, gwelodd Y Drenewydd a Dyffryn Hafren, newidiadau enfawr yn ystod teyrnasiad hir y Frenhines Fictoria.

Gwnaeth y Diwydiant Gwlân a masnachau pwysig eraill Y Drenewydd yn ganolfan ddiwydiannol i Sir Drefaldwyn. Ond roedd yr amodau gwael ar gyfer gweithwyr yn arwain at gryn dipyn o anniddigrwydd.

Byddai Addysg yn arwain at sgiliau a chyfleoedd newydd i lawer o blant lleol, ond cymerodd
nifer o flynyddoedd i gael ei dderbyn.