 |
Llanidloes - Gwrthryfel y Siartwyr
5
Y Marchoglu yn dod i’r
dref
|
| |
Tynnu cleddyfau
Rhwng dydd Mawrth 30ain Ebrill tan ddydd Sadwrn 4ydd Mai 1839,
roedd Llanidloes yn dawel ac yn drefnus gan fod y Siartwyr dan
oruchwyliaeth. Ar y dydd Sadwrn cyrhaeddodd y milwyr ychwanegol
y gofynnwyd amdanynt gan yr awdurdodau gan gynnwys milwyr troed
o Aberhonddu a llu cyfyngedig o Filwyr Iwmyn - daeth rhyw 200
ohonynt i’r dref gyda’u cleddyfau wedi eu tynnu.
Ni wynebodd y milwyr unrhyw wrthwynebiad o gwbl ac yn fwy na
thebyg gwelsant fod eu hymateb yn eithafol braidd. |
Rhan o’r
hysbysiad gwobrwyo
am ddal
y Siartwyr
(dde)
Carchar Maldwyn
(pellaf ar y dde)
Ffotograff trwy
ganiatâd caredig
Amgueddfa Powysland |
  |
| |
Yn ddiweddarach caewyd y dref ac arestiwyd deg
ar hugain o Siartwyr, gan gynnwys tair o ferched a’u hanfon
i garchar Maldwyn. Arhosodd y gwarchodlu yn y dref hyd haf 1840.
Yn dilyn yr achos llys ym mis Gorffennaf mewn perthynas â’r
rheini a oedd yn gysylltiedig â’r trafferthion, alltudiwyd
tri o ddynion Llanidloes, Abraham Owen, Lewis Humphreys, a James
Morris, gwëydd pedair ar bymtheng mlwydd oed o Woolwich
ym mis Hydref 1839. Carcharwyd eraill a oedd yn gysylltiedig
ym Maldwyn am hyd at flwyddyn. Daeth pump o’r chwe gofyniad
yn "Siarter y Bobl" 1838 (heblaw am ethol Senedd yn
flynyddol) yn rhan o gyfansoddiad Prydain. |
| |
Mae 5 tudalen ar y Siartwyr.
Defnyddiwch y cysylltiadau blwch i weld y tudalennau eraill. |
 |
     |
 |
|