Llanidloes - Gwrthryfel y Siartwyr
4
Terfysg yn Trewythen Arms
Ar fore’r 30ain Ebrill, 1839 galwyd cyfarfod y Siartwyr ar y "Long Bridge" dros yr Afon Hafren yn Llanidloes, yn ystod y cyfarfod hwnnw daeth newydd fod tri o’u cefnogwyr wedi eu harestio gan yr heddweision o Lundain a’u bod yn cael eu dal yn Trewythen Arms.
Cynhyrfwyd y dorf o glywed hyn ac aethant ar eu hunion o’r bont draw yno, wedi cyrraedd gwelsant y Trewythen wedi ei amgylchynu gan hanner cant o ‘gwnstabliaid arbennig’ Marsh wedi eu harfogi gan ffyn pren.
Gwesty Trewythen Arms,
Llanidloes,
golygfa o
derfysg Siartaidd
Ebrill 1839
Ffotograff trwy
ganiatâd caredig
Amgueddfa Llanidloes
Yn fuan wedyn rhuthrodd y dorf i mewn i’r
gwesty (a welir chwith, ychwanegwyd portsh pren mewn arddull
glasurol yn hwyrach) a rhyddhau’r Siartwyr a oedd yn
cael eu dal. Difrodwyd tu fewn y gwesty yn llwyr, roedd un o’r heddweision o Lundain wedi ei guro’n ddifrifol, a llwyddodd y ddau arall ddianc a chuddio am eu bywydau.
Mae’n debyg fod yr awdurdodau wedi gorwneud yr anhrefn a ddigwyddodd yn Llanidloes gydag adroddiadau am nifer fawr iawn o Siartwyr arfog, gan alw ar yr Arglwydd Raglaw yng Nghastell Powis am gymorth ar unwaith er mwyn rheoli’r sefyllfa.
