Ystradgynlais
Hanes smeltio haearn
Gwaith haearn yng Nghwm Tawe Uchaf | ||
Yn yr hanner
can mlynedd cyn i’r Frenhines Fictoria ddod i’r orsedd, roedd
newidiadau enfawr yn digwydd ym Mhrydain. Roedd llawer iawn o’r gwaith
yr oedd pobl yn arfer ei wneud, bellach yn cael ei wneud mwy a mwy gan
beriannau. Y ffordd fwyaf effeithlon o wneud hyn oedd i roi’r holl beiriannau
mewn un adeilad a defnyddio pwer dwr neu ager i’w gweithio. Dyma
oedd ffatri. |
||
Yr enw a roddir ar yr holl newidiadau hyn yw’r Chwyldro Diwydiannol ac roedd angen llawer iawn o haearn. Cwm Tawe Uchaf oedd un o’r ardaloedd pwysicaf o ran cynhyrchu haearn ym Mhrydain ac am gyfnod dyma un o’r prif ardaloedd yn Ewrop am ddatblygiadau newydd yn y gwaith o gynhyrchu haearn. Dewisiwch o’r ddewislen a welwch chi nesaf er mwyn gweld sut wnaeth cynhyrchu haearn ddatblygu yn yr ardal a sut effeithiodd ar yr ardal yn ystod cyfnod Fictoria. |
Dechrau
diwydiant
Sut dechreuodd cynhyrchu haearn yn y cwm |
||
Datblygiadau
newydd yn y cwm
David Thomas a’r ffwrnais chwythiad poeth |
||
Dyddiau
da a dirywiad
Diwrnodau olaf cynhyrchu haearn yn Ynysgedwyn |
||
Ffowndri
a gwaith tun
defnydd newydd ar gyfer hen safle |
|
||