Cafodd y map sydd gyferbyn ei lunio yn 1836. Mae'n dangos tref Llanfair-ym-Muallt yn union cyn i Fictoria ddod yn frenhines. Roedd yr Afon Gwy wedi bod yn rhwystr i deithwyr ers canrifoedd ac felly roedd yn ffin gyfleus rhwng yr ardaloedd gwahanol. Roedd y lleoedd lle’r gellid croesi afonydd yn bwysig iawn, ac yma roedd y cymunedau'n tyfu, fel yn Rhaeadr, Llanfair-ym-Muallt a'r Gelli.

Er mwyn cael gwybod mwy am gludo yn yr ardal, dewiswch o'r rhestr..
.