Llanfair-ym-Muallt
Cludiant
  Y Ffyrdd Tyrpeg  
 

map cynnarRoedd Ymddiriedolaethau'r Tyrpegau wedi creu rhwydwaith o ffyrdd newydd ar hyd a lled y sir. Roedd tollbyrth wedi'u codi mewn mannau ar hyd y ffyrdd, ac roedd rhaid i deithwyr stopio a thalu toll neu dâl wrth y tollborth cyn mynd ymlaen i deithio ar y darn nesaf o'r ffordd. Roedd costau'r doll yn amrywio yn ôl pa fath o gerbyd oedd yn mynd drwy'r clwydi. Byddai ffermwr a gyrr o wartheg ganddo yn gorfod talu am bob un o'r anifeiliaid.

 
 

Sir Frycheiniog oedd â'r tollau uchaf yn Ne Cymru, a byddai ffermwr oedd yn dod ag anifeiliaid i'r farchnad yn gorfod talu am bob anifail fwy nag unwaith wrth fynd drwy'r tollbyrth.llun o goets yn mynd drwy'r tollborthRoedd tollbyrth ar bob un o'r priffyrdd i mewn i Llanfair-ym-Muallt ac felly byddai rhaid ichi dalu am ddod i'r dref, ac yna dalu am adael y dref, oni bai eich bod yn cerdded. (Mae'r map yn dangos tollborth y dwyrain yn Llanfair-ym-Muallt tua 1840.)

Roedd y ffermwyr a’r porthmyn a oedd yn arfer gyrru gwartheg am filltiroedd ar draws gwlad wedi dechrau defnyddio'r llwybrau mynyddig er mwyn osgoi talu ffioedd uchel ymhob tollborth a oedd ychydig o filltiroedd oddi wrth ei gilydd.
Ond er hynny fe wellodd teithio yn oes Fictoria oherwydd y ffyrdd tyrpeg, ac roedd y Post Brenhinol yn gallu defnyddio'r ffyrdd i ddosbarthu llythyrau o amgylch y wlad yn gynt.
Cafodd yr Ymddiriedolaethau Tyrpegau eu diddymu yn yr ardal yn 1844.

Builth milestone
 

Yn ôl i ddewislen cludiant Llanfair-ym-Muallt

Yn ôl i'r top
Ewch yn ôl i dudalen ddewis Llanfair-ym-Muallt