Mae Llyfrau Cofnod llawer o ysgolion Powys yn aml iawn yn rhoi syniad da i ni o’r gwaith oedd ar gael yn lleol ar wahanol adegau yn y gorffennol. Mae’r darn yma o Ynysgedwyn yn dangos bod y pyllau glo gerllaw yn gwneud yn dda yn 1888, ond mae hefyd yn dangos fod rhai plant yn cael eu tynnu o’r ysgol achos bod y rheini’n gorfod talu. Mae mwy o enghreifftiau o hyn ar dudalennau eraill.

Ysgrifennwyd hwn ym mis Tachwedd 1888:
"Several children have left school during this quarter [tymor]. This is due to some extent to the School Fees Regulations, and partly also to the improved condition of the collieries in the neighbourhood which makes it easy for boys to obtain employment".

Yn ystod teyrnasiad y Frenhines Fictoria wnaeth barhau am 64 o flynyddoedd roedd y fatrïoedd a’r pyllau glo yn gwneud yn dda weithiau ond yn wael bryd arall. Roedd yna lawer o gystadleuaeth yn dod o ardaloedd eraill a gan beirannau a dulliau newydd o weithio. Hefyd roedd y rheilffyrdd a dulliau eraill o deithio wedi helpu rhai ardaloedd yn fwy nag eraill.

Mwy am ysgol a gwaith…

Ewch i ddewislen ysgolion Ystradgynlais