Y Trallwng a'r cylch
Trosedd a chosb
  Pobl ddieithr ar dramp  
 

Y cofnod a welwyd amlaf yn nyddiadur y Cwnstabl Jones oedd "nothing to report" . Mae hyn yn arwydd o ba mor dawel oedd bywyd yn agos at y ffin y rhan fwyaf o’r amser. Roedd y Cwnstabl Jones yn gorfod delio â phethau fel cweryla rhwng cymdogion neu anifeiliaid strae ar y ffordd.
Roedd i fod i gadw golwg ar ddieithriaid yn yr ardal rhag ofn ei bod yno ar berwyl drwg. Yn ei ddyddiadur mae llawer o gofnodion yn sôn am ddieithriaid a gwrddodd ar y ffordd. Isod fe welwch y cofnod am Ragfyr 1843 pan gyfarfu â dau ddyn ar y ffordd wrth Crew Green.

 
Doedd sillafu’r Cwnstabl Jones ddim yn wych iawn, ac mae’n bur debyg na chafodd yntau rhyw lawer o addysg.
 entry from PC Jones' journal

"I saw two men on the road by the Fir Tree Beer Shop. They looked to be labours [labourers]. They stated thay ware from Shropshire and thair names was John Thomas and David Jones, And thay ware going to Llanfyllin to try to get a job to drive some cattle."
Gwelwn, felly, mae pobl yn chwilio am waith neu am ffordd o ennill eu bywoliaeth oedd y rhan fwyaf o bobl ‘ar dramp’.

  
Roedd Mr Jones yn amau y gallai dieithriaid tlawd fod yn barod i wneud unrhyw beth fel dwyn oddi ar bobl leol, felly roedd yn cadw llygad arnynt. (Edrychwch ar yr achos o ddwyn yn Y Trallwng er mwyn cael tystiolaeth fod dieithriaid yn gwneud yr union beth hynny).
Ym Mehefin 1844 anfonwyd ef i ddelio â dieithriaid yn Criggion... 		 
 
  "I was sent for by Messrs Ridge and Jones of Criggion. Thare was a lot of som[e] tramping people with donke[y]s and horses tresspassing on them. I sent them all clier [clear] a way. Thare was a large Beef given to The Poor at the Ardline Public House. I attended"
Mae’n debyg mai teithio trwy’r ardal oedd y dieithriaid gan brynu a gwerthu eitemau bychain a gwneud jobsys bach. Mae’n siwr eu bod yn gwersylla ar diroedd y ddau ffermwr lleol yma.
 

Yn ôl i ddewislen Trosedd Y Trallwng