Ar ddechrau’r cyfnod, heddweision y plwyf oedd yn cadw’r heddwch yn yr ardal yn bennaf. Doedd y dynion hyn ddim yn derbyn unrhyw dâl, a doedden nhw heb dderbyn hyfforddiant ychwaith. Roedd yn rhaid iddynt gyflawni eu dyletswyddau fel plismyn yn ogystal â gwneud eu swyddi arferol, felly gallwch ddychmygu nad oedd llawer o bobl am fod yn blismyn.
Roedd yn rhaid iddyn nhw weithio am un flwyddyn heb dderbyn tâl, ac yn aml, doedd y llysoedd ddim yn gadael iddynt orffen eu dyletswyddau nes eu bod yn cael hyd i rywun arall i fod yn gyfrifol am wneud y dyletswyddau hyn.
Ar ddechrau teyrnasiad y Frenhines Fictoria, pasiwyd Deddf gan y Llywodraeth oedd yn caniatáu i siroedd megis sir Frycheiniog sefydlu Heddlu’r Sir. Aeth Sir Drefaldwyn ati i sefydlu Heddlu yn fuan ar ôl hynny (gweler y tudalennau ar ddyddiadur y Cwnstabl Jones) ond ni wnaeth Sir Frycheiniog. Yn lle hynny, gwnaeth y Sir apwyntio nifer o Gwnstabliaid Arolygol i edrych ar ôl cwnstabliaid lleol y plwyf a’u cefnogi nhw.
Yn ystod Hydref 1850 rhoddodd yr ynadon orchymyn i sicrhau bod y Cwnstabliaid Arolygol hyn yn cael gwisg go iawn. Mae’r llun (ar y dde) yn dangos sut roedden nhw’n edrych efallai.

Ym 1856 cyflwynodd y llywodraeth ddeddf oedd yn gorfodi siroedd i sefydlu Heddlu. Cafodd Heddlu Sir Frycheiniog ei ffurfio yn ystod y flwyddyn ganlynol, ac roedd un heddwas yn Nhalgarth oedd yn gyfrifol am yr ardal i gyd.
Roedd bywyd plismon yn galed yn Nhalgarth yng nghyfnod Fictoria. Roedd yn gweithio saith diwrnod yr wythnos, a rhwng 10 a 12 awr y dydd. Roedd yn rhaid iddo gerdded wrth edrych ar ôl ardal fawr, ac roedd yn rhaid iddo dalu am ei esgidiau ei hunan hyd at 1873.
Doedd e ddim yn gallu galw am gymorth os oedd e mewn trafferthion. Roedd y plismyn agosaf ato yn Aberhonddu, Crughywel neu’r Gelli !

Yn ôl i ddewislen Trosedd Talgarth