Talgarth a'r cylch
Bywyd ysgol
Rhy dlawd i gael tynnu eu lluniau  
  Mae rhai darnau o Lyfrau Cofnod ysgolion yn dweud llawer wrthym yngly â bywyd cartref plant oes Fictoria fel ag y maent hefyd yn sôn am ddigwyddiadau yn yr ysgol. Roedd prinder arian yn broblem fawr i lawer o deuluoedd, yn arbennig felly mewn ardaloedd gwledig.
Dyma enghraifft drist sy’n dangos fod rhai rhieni lleol yn penderfynu cadw eu plant adref pan fyddai’r ffotograffwyr swyddogol yn dod i dynnu lluniau o’r ysgol, oherwydd roedd cywilydd arnynt o gyflwr dillad eu plant. Roedd hyn yn Ysgol Llanfilo yn 1881... 		Victorian photographer
20 Chwefror
1881
 School diary entry "Opened School. At 11 a Photographer came to take a view of the buildings. A very thin attendance, for some of the children did not come because of this. The Worths & Jones, Trebarried all stayed away at 11, so we stood in the playground that the view might have a lively appearance..."
Nid yw’r ffotograff sydd gyferbyn yn dangos plant Ysgol Llanfilo. Mae’n dangos ysgol nad yw’n cael ei nodi yn ardal Llandrindod, ond mae’n enghraifft dda o’r plant yn gwisgo eu dillad gorau er mwyn cael tynnu llun !

"The children who were away yesterday came today. I asked them why they were so silly yesterday and it appears it was their clothes that was the drawback".

Mae’r rhan fwyaf o ffotograffau swyddogol ysgolion Fictoraidd yn dangos y plant wedi’u gwisgo yn eu dillad gorau, gyda’r merched mewn pinaffors â gwaith brodio arnynt a’r bechgyn gyda’u coleri les hardd.
Ond roedd llawer o deuluoedd yn ei chael yn anodd dod o hyd i ychydig geiniogau i dalu ffioedd yr ysgol, ac nid oeddynt yn gallu fforddio dillad newydd ar gyfer y plant.

Yn ôl i ddewislen ysgolion Talgarth

 
Portrait of school children
Link to sources