Talgarth a'r cylch
Bywyd ysgol
Mae cyflwr y bythynnod yn ofnadwy o wael…  
  Dyma ddarn arall o Lyfr Cofnod ysgol Fictoraidd leol sy’n dangos pa mor ofnadwy o dlawd oedd llawer o’r teuluoedd.
Mae’n sôn am ddau deulu y bu’n rhaid iddynt adael yr ardal oherwydd nad oedd y bythynnod yr oeddynt yn byw ynddynt yn ddigon da ar gyfer hyn. Roedd hyn y golygu fod yn rhaid i’r plant adael Ysgol Llanfilo yn 1880... 		 
5 Ionawr
1880
 School diary entry
 

5 Ionawr - "I do not think its possible we shall have a full school. Two families leave the Parish this week because their cottages are in such a bad state no one can inhabit them. I lose six of my most regular scholars owing to the fact, also Ada Morgan leaves for Pencelly".
Roedd yna nodyn yn Llyfr Cofnod yr un ysgol dim ond blwyddyn ynghynt, yn 1879, fod "Two families are now leaving the Parish with fourteen children...".
Roedd teuluoedd mawr yn llawer iawn mwy cyffredin yn oes Fictoria, ac yn aml iawn roedd hyn yn ychwanegu at broblemau tlodi, gan yr oedd rhaid darparu mwy o fwyd a dillad.

Yn ôl i ddewislen ysgolion Talgarth
.
.