Llanfyllin Mae cofnodion tloty
Llanfyllin yn cynnwys cost talu am fwyd, dillad, esgidiau,
glo ac ati yn ogystal â llawer o’r deunyddiau a ddefnyddir gan y tlodion
fel rhan o’r gwaith roedd yn rhaid
iddynt ei wneud tra eu bod yno. Dyna phaham y cafodd y llefydd yma eu
galw’n "workhouses" yn y Saesneg ! Gan fod y tloty yn cael ei rannu
gan sawl plwyf, roedd gwahanol bobl
yn gwneud cais am y gwaith ofnadwy o gladdu
plant marw o bob plwyf, gallwch weld dau ohonynt yma.
Tloty'r Undeb
Claddu
plant am bedwar swllt
Gofynnwyd i bobl leol hefyd i ddyfynnu pris ar gyfer claddu
pobl oedd yn marw yn y tloty neu pan yn derbyn Treth y Tlodion y tu allan.
Fe fyddai hyn yn rhoi gwaith rheolaidd, oherwydd roedd y bwyd gwael, amodau
ofnadwy, ac afiechydon heintus yn achosi llawer
o farwolaethau – gan gynnwys plant ifanc.
Roedd y Bwrdd y Gwarcheidwad yn gosod
hysbysebion ym mhapur newydd y 'Oswestry Advertiser'
ar gyfer "Tenders for burying adult and other paupers
in this Union", ac fel gyda phob peth arall oedd yn cael ei brynu,
y cyflenwyr oedd yn gallu ei wneud rataf oedd
yn cael y gwaith.
1874
Dyma
ddarn nodweddiadol o Lyfr Cofnod tloty
Undeb Llanfyllin yn 1874 -
"The following Tenders for burying Adult and
other Paupers was
..accepted, viz
..Guilsfield
- Robert Higgins - Adults £1 each
...........................................................Children
under 6 years old 12/- each
..Meifod - ......Robert
Morris - Adults £1 each
..........................................................Children
under 10 years old 13/6".
Roedd y pris a nodir fel "12/-" yn 12
swllt [60 ceiniog], ac roedd "13/6"
yn 13 swllt a 6 cheiniog [67 ceiniog] yn
yr hen system arian o bunnoedd, sylltau a cheiniogau.
Mae’r darn bychan a welwch
chi yma ar y dde wedi dod o restr o brisiau yn 1874 ar gyfer Llanrhaeadr,
sy’n cynnwys claddu plant sy’n hyn
na 10 mlwydd oed am 4 swllt [20 ceiniog],
ac ar gyfer plant iau na 10 mlwydd oed 5 swllt [25
ceiniog] !