Llandrindod
Mapiau Fictoriaidd
Llanddewi Ystradenni in 1839 | ||
Mae’r map a welwch chi yma yn seiliedig ar fap y degwm ar gyfer plwyf Llanbister ac mae’n rhoi syniad da iawn i ni o sut oedd y pentref yn edrych ar ddechrau teyrnasiad y Frenhines Fictoria. |
Nid
oedd y map gwreiddiol wedi’i unioni gyda Gogledd ar ei ben, felly mae’n
rhaid i ni ei droi er mwyn ei gwneud yn haws i ni ei gymharu gyda mapiau
diweddarach.
|
|
MAPIAU’R DEGWM Yng nghyfnod Fictoria roedd yn rhaid i bawb bron dalu degwm i Eglwys Loegr. Ar ddechrau’i theyrnasiad daeth y degwm i fod yn dreth ar eich eiddo. Lluniwyd mapiau i ddangos pa eiddo oedd gan bawb |
Wrth edrych ar y map gallwch weld fod y gymuned wedi tyfu wrth ymyl y ffordd Ogleddol yma i Sir Drefaldwyn. Yng nghanol y pentref gallwch weld llyn y felin ar gyfer y felin leol. | ||
Er bod y map yn dangos mai pentref
bychan iawn ydoedd mae cyfrifiad 1841 yn rhoi darlun o gymuned fach brysur
i ni. Roedd y rhan fwyaf o deuluoedd yn ennill eu bywoliaeth trwy ffermio
ac roedd ffermwr o’r enw John Morgan yn byw yn Neuadd Llanddewi sydd ar
ganol y map. Ar wahân i’r ffermwyr a gweision fferm yn y plwyf roedd yna;-
5 crydd, 4 saer, 2 gofaint, 5 saer maen, 1 llifiwr, 1 gwneuthurwr olwynion,
1 groser, 1 adeiladwr, 1 gwneuthurwr clociau ac oriawr, 1 ysgol feistr,
1 i ddal tychod ac 1 groser. |
||
Cymharwch hwn gyda map o’r ardal yn 1902. | ||