| Mae’n rhewi yn y fan yma, athro ! | ||
| Roedd mynd
i’r ysgol yn ystod cyfnod Fictoria yn gallu bod yn fusnes anodd iawn. Roedd
yn rhaid i lawer o blant gerdded sawl
milltir ar hyd llwybrau garw mewn tywydd
gwael. Ac yn aml iawn yn y gaeaf, pan fyddent yn cyrraedd, roedd yr ystafell
ddosbarth mor
oer
ag yr oedd y tu allan ! Yn aml iawn roedd yn rhaid i’r plant eu hunain gynnau tân yn yr ystafell ddosbarth. Ysgrifennodd pennaeth Ysgol Fabanod Tref-y-clawdd ar ddiwedd mis Hydref 1873 "Sent Alice Davies home for the morning as a punishment, for coming late to school and not having the fire lit". Ac ysgol Fabanod oedd hon ! Mae’r ddwy enghraifft yma wedi dod o Lyfr Cofnod Ysgol Genedlaethol Llangynllo yn ystod gaeaf 1895... |
 |
|
29
Ionawr
1895 |
 |
|
|
29 Ionawr - "The weather continues very cold the thermometer stands now at 32 [degrees Fahrenheit] with a good fire in the room and the instrument is placed a long distance from the windows or any draught". |
|
8
Chwefror
1895 |
 |
|
8
Chweefror - "The
frost continues with great severity. The |
||
thermometer
stands now 12 o'clock at 28, two degrees below freezing. Some water which
I placed in a dish in the room at the beginning of this a.m's [morning's]
school has frozen".