Aberhonddu
a'r cylch Heblaw am salwch, y prif reswm dros
absenoldeb o’r ysgol oedd bod gwaith i’w wneud mewn gwahanol dymhorau
ar y ffermydd a thyddynnod. Ar 8fed Medi 1893
nodwyd yn nyddiadur Ysgol Senni
-
Bywyd ysgol
Eu
hangen yng nghaeau’r cynhaeaf
Roedd rhieni angen help gan eu plant hyn gyda’r cynhaeaf,
cneifio, plannu tatws a gwaith eraill ac nid oedd llawer yn gallu fforddio
cyflogi gweithwyr eraill.
Gelwid gwyliau’r haf yn 'gwyliau’r cynhaeaf'
am nifer o flynyddoedd ac roedd eu hamseriad yn dibynnu ar y tywydd. Mae
hwn o Lyfr Cofnod Ysgol Llanfrynach
yn 1866...
Ysgol Trecastell
13 Ebrill, 1863
1866
"Weather
very warm - capital weather for haymaking, and consequently producing a
small attendance".
Mae’r darn
nesaf o ddyddiadur Ysgol Castell Madog
yn 1894 yn sôn am absenoldeb y bechgyn
hynaf a’r merched iau...
1894
"Re-opened
school on Monday with a very poor attendance, and it has continued so through
the week. The reason is, the elder children are wanted in the harvest fields,
especially the boys, and the little girls help their mothers in the house".
Mae darn
arall o Ysgol Llanfrynach yn 1892
yn dangos bod y cynhaeaf yn parhau i gymryd blaenoriaeth dros wersi ysgol...
1892
"Absentees
are coming back by twos and threes as harvest operations are finished on
the different farms".
"This being the first week after the holidays
the attendance has been wretched in the extreme. Of course under such
circumstances the progress is practically nil".