Y Trallwng a'r cylch
Bywyd ysgol
  Mae’n oer, mae’n dywyll, - ein hysgol ni !  
 

Yn aml byddai’n rhaid i blant gyrraedd yn gynnar i gynnau’r tân mewn ystafelloedd dosbarth hynod o oer cyn y gellid dechrau ar y gwersi. Mae hyn i’w weld yng nghofnodion Ysgol Buttington yn 1886...

 
20 Hydref
1886
School diary entry "Edith Evans has been appointed monitress for making the fire and sweeping the school. The managers of the school have agreed to allow this girl her school money for her services".
  Yn yr achos hwn roedd merch fach yn gorfod cynnau’r tân bob bore ac ysgubo’r ystafell ddosbarth. Fel tâl am ei gwaith nid oedd yn rhaid iddi dalu’r ffi ysgol !
Mae’r esiampl nesaf o ddyddiadur Ysgol Gunrog Road yn 1875...
 
30 Hydref
1875
School diary entry "On Monday the children were sent home at 11 o'clock, there being no fires in school it was too cold for them to stay, on Tuesday also. On Tuesday evening a stove was brought"...
Yn aml yn ystod misoedd y gaeaf, roedd hi’n rhy dywyll yn ogystal â rhy oer, gyda dim ond ychydig iawn o olau effeithiol yn yr ystafelloedd dosbarth, ar wahân i olau dydd (os oedd hefyd !) yn dod trwy’r ffenestri.
Dyma gofnod o Ysgol Vaynor yn ystod gaeaf 1889...
Child in dark schoolroom
6 Rhagfyr
1889
School diary entry
"The days are getting much shorter, the children can hardly see to do their lessons at three o'clock"...
 

Fel pe na bai’n ddigon i blant ddioddef ysgolion oer a thywyll, roedd yn rhaid i lawer ohonynt gerdded am filltiroedd dros lwybrau geirwon a hynny mewn tywydd o bob math !

Yn ôl i ddewislen ysgolion Y Trallwng