Rhaeadr Llwyddodd Undeb Rhaeadr i gael yr
awdurdodau i’w gadael nhw i adeiladu tloty llai
ar gyfer dim ond 40 o drigolion, gan
honni mai poblogaeth fechan oedd yn Rhaeadr, ac nad oedd angen adeilad
mawr. Nid oes gennym unrhyw
ffotograffau ohonynt, ond mae’r ffotograff a welwch chi yma yn dangos
y Meistr a’r Matron gydag un o’r trigolion ychydig
wedi oes Fictoria.
Gofalu am y tlawd
Meistr
a Matron ar gyfer y tloty newydd
Roedd
angen Meistr a Matron i redeg y tloty.
Roedd yn arferol i ddewis pâr priod.
Roedd trigolion y tloty yn cael eu cadw ar wahân, y dynion mewn un rhan
o’r adeilad a’r merched a’r plant yn y llall. Y Meistr oedd yn gofalu am
ochr y dynion a byddai’r Matron yn gofalu
am y merched a’r
plant.
Penodwyd gwr a gwraig
o Sant Harmon i fod yn Feistr a Matron gan yr Undeb, ond camodd yr awdurdodau
yn Llundain i mewn a mynnu dewis pâr oedd â phrofiad
o redeg tloty.
Gan nad oedd gan un o’r dynion oedd yn rhedeg yr Undeb unrhyw brofiad chwaith,
roedd hyn yn syniad da yn fwy na thebyg
!
Yn y pendraw penodwyd pâr o’r enw Mr a Mrs Rose.