Trefaldwyn a'r cylch
Bywyd ysgol
Ysgol wedi’i hagor ond dim ond dau a ddaeth...  
  Yn y dyddiau cynnar, roedd yr ysgol yn ei chael hi’n amhosibl bron i gael plant i ddod i’r ysgol yn rheolaidd. Byddai rhieni yn aml yn eu cadw gartref i helpu gyda gwaith y fferm neu i edrych ar ôl brodyr neu chwiorydd iau. Byddai llai o blant yn mynd i’r ysgol pan fyddai marchnadoedd a ffeiriau lleol yn cael eu cynnal.
Daw’r darn hwn o Lyfr Cofnod o Ysgol Mellington yn 1890...
Ringing the school bell
12 Mai
1890
School diary entry
"More than one third of the children at Montgomery Fair. Called on several parents and protested against such folly".
Ysgol Llandysul, Ebrill 1876.
May 12th - "Opened school this morning, only two came and I sent them home again".
May 13th - "Three present this morning".
May 14th - "Five present. No registers marked".
May 15th - "Three present. No registers marked".
School diary entry
  Daw’r darn a welwch chi yma ar y dde o Ysgol Llandysul yn 1892. Mae un o’r rhesymau mwyaf anarferol dros golli gwersi yn cael ei nodi yn y darn a welwch chi nesaf o’r un ysgol yn 1867...  
30 Gorffennaf
1867
School diary entry
 
 

"Punished the two Browns for being absent yesterday, they said that some boy had enticed them away to the lime-kilns".
Yn fwy na thebyg roedd yr odynau calch (lime-kilns) ar hyd ochr y gamlas a byddai wedi bod yn ddiddorol gweld y rhain yn cael eu defnyddio. Gallwch weld mwy amdanynt hwy ar un o’n tudalennau ar Gamlas Sir Drefaldwyn.

Yn ôl i ddewislen ysgolion Trefaldwyn