Yn Derwenlas roedd yn rhaid i lawer o deuluoedd symud i ffwrdd gan fod dim gwaith yn y chwarel leol. Roedd llawer o ddynion yn gweithio yn y chwarel ac roedd y Prifathro yn gofidio achos roedd mwy a mwy o blant yn gadael yr ysgol.
Er bod ysgolion am i blant aros yn yr ysgol nes oeddynt yn 14 er mwyn cael gwell addysg, roedd plant yn aml iawn yn gadael cyn gynted ag yr oeddynt yn gallu ennill bywoliaeth. Ysgirfennodd Prifathro ysgol Cemais am achos tebyg i hwn yn 1891…

Mae’r darn yn darllen:
"One boy I find has left school this week, and gone into service".

Roedd mynd i wasanaethu yn golygu mynd i weithio fel gwas i ryw deulu cyfoethog. Mae mwy o resymau dros beidio â mynd i’r ysgol ar y dudalen nesaf….

Mynd i’r ffair

Ewch i ddewislen ysgolion Machynlleth..