Roedd ysgolion gwledig yn oes Fictoria wedi hen arfer ag effaith y cynhaeaf a chneifio ar absenoldeb plant bob blwyddyn.
Ond roedd llawer o bethau eraill i’w gwneud ar y fferm oedd yn cadw plant i ffwrdd ar adegau gwahanol.
Mae’r esiamplau yma i gyd wedi dod o Lyfrau Log o flynyddoedd amrywiol sydd yn cwyno am ffigurau absenoldeb. Maen nhw’n nodweddiadol o’r rhan fwyaf o ysgolion gwledig, ond mae’r rhai hyn i gyd o Ysgol Garth...

Mae’r esiamplau yma i gyd o’r cyfnod 1895 – 1897, a gyda nhw mae sylwadau’r athro tebyg i hyn "among the reasons given me for absence".
Dyma rai o’r esgusion "minding cows", "fern cutting", "raising potatoes", "scaring crows", "pulling turnips", "mowing thistles", "hauling out manure", and "pig-killing".
Roedd y rhan fwyaf o’r tasgau hyn yn bwysig iawn i ffermwyr lleol ar adeg pan nad oedd peiriannau i arbed gwaith ar gael. Mae’r hen engrafiad ar y dde yn dangos bachgen yn defnyddio ratl swnllyd i gadw’r adar draw o’r þd sy’n aeddfedu yn y caeau yn y cefndir. Roedd llawer o deuluoedd yn y wlad yn cadw mochyn, a’r drefn arferol oedd lladd y mochyn tua mis Rhagfyr. Byddai hwn yn ddigwyddiad mawr i’r teulu cyfan, a doedd y plant ddim eisiau colli’r profiad ! Roedd y cig mochyn hefyd yn golygu gwell bwyd am dipyn !

Yn ôl i ddewislen ysgolion Llanwrtyd

.