Llanidloes
Terfysg y Siartwyr
  Beth am y gweithwyr ?
Geirfa
 

Yn ogystal â methu pleidleisio, roedd llawer o resymau eraill pam wnaeth y gweithwyr cyffredin godi yn erbyn y dosbarth oedd yn llywodraethu yn yr 1830'au.
Dim ond tair blynedd cyn coroni'r Frenhines Fictoria, daeth deddf newydd 1834, o ganlyniad i'r ddeddf hon cafodd y tlawd driniaeth llym iawn o ganlyniad i sefydlu'r system dlotai ofnadwy. Roedd y diwydiant cynhyrchu brethyn mewn trafferthion, roedd llawer o'r bobl dlotaf allan o waith oherwydd y peiriannau newydd. Roedd y llywodraeth oedd yn cael ei redeg gan y tirfeddianwyr yn cadw pris yd yn uchel wrth basio'r Deddfau Yd, wnaeth godi cost bara.
Roedd yn amser caled iawn i fod yn dlawd, gan fod y system gyfan yn helpu'r cyfoethog i aros yn gyfoethog a'r tlawd i aros yn dlawd.

Arweiniodd y sefyllfa at drais mewn sawl ardal, gyda therfysg mewn trefi diwydiannol a llosgi teisi mewn ardaloedd cefn gwlad. Dyma gyfnod y Merthyron Tolpuddle enwog a drawsgludwyd yn 1834 am brotestio am y system annheg.

tas (teisi) - llwyth uchel o wair neu wellt sy'n debyg i siâp ty ac sy'n cael ei gadw yn yr awyr agored nes bod ei angen. cyfiawnder - tegwch cyfreithiol rhwng dyn a'i gyd-ddyn
grym - nerth neu gryfder corfforol
 
  Sefydlwyd canghennau o'r mudiad Siartaidd yn Y Drenewydd a Llanidloes yn 1838. Un o'r llefydd roedd yr aelodau lleol yn arfer cyfarfod oedd yn Ngwesty'r Llew Coch yn Llanidloes.
Roedd rhai am newid pethau trwy siarad ynglyn â chyfiawnder yr hyn roeddynt ei eisiau, ond roedd eraill am newid pethau trwy rym
 
 

Mwy am derfysg 1839...

Yn ôl i'r top
Ewch yn ôl i dudalen ddewis Llanidloes