Llanidloes
Cloddio am blwm yn yr ardal
  Yr olwyn fawr yn Nylife  
 

Roedd nifer o weithfeydd plwm llai o faint yn ardal Llanidloes. Roedd gwaith Dylife, oedd tua hanner ffordd rhwng Llanidloes a Machynlleth, yn cynhyrchu llawer iawn o fwyn plwm tua 1862.

Roedd y gweithfeydd yn yr ardaloedd mynyddig hyn yn gallu defnyddio pwer dwr oedd yn mynd ar hyd sianeli a Ffotograff o'r olwyn ddwr yn 1852adeiladwyd yn arbennig i weithio rhai o’r pympiau a pheirannau eraill. Er bod peiriannau oedd yn cael eu gweithio â stêm ar gael, roedd pwer dwr yn rhatach, gan arbed y gost o gludo glo i’r gweithfeydd oedd ymhellach i ffwrdd.

Roedd gwaith Dylife yn enwog ar y pryd gan fod yr olwyn ddwr fwyaf yn Ewrop yno. Gallwch weld yr olwyn fawr yn yr hen ffotograff uchod, a dynnwyd yn 1852. Gallwch weld pa mor fawr yr oedd o gymharu â’r dyn sy’n sefyll wrth ymyl yr adeilad.

Peidiwch â rhoi eich
bysedd yn yr olwyn!
  1852 ffotograff o DdylifeTyfodd cymuned o tua 1500 o bobl o amgylch gwaith plwm Dylife yn ystod blynyddoedd mwyaf cynhyrchiol y diwydiant. Tynnwyd yr hen ffotograff yma hefyd tua 1852, a gallwch weld yr olwyn ddwr fawr ym mlaen y llun.
Ond yn debyg iawn i Weithfeydd Y Fan, nid oedd Dylife yn gallu goroesi am hir ar ôl oes Fictoria oherwydd y mwyn plwm rhatach oedd yn cael ei fewnforio o dramor. Bellach, ychydig iawn o’r hen gymuned sydd ar ôl yn yr ardal o amgylch y gwaith plwm.