Rhestr
yw hon o’r holl bobl yn ardal Llanfair oedd eisiau cael eu rhestru fel
"Gentry" yn 1835. Pobl oedd y bonedd
nad oedd yn dal swydd i ennill bywoliaeth, ond roeddynt yn ennill arian
trwy osod eu heiddo i denantiaid gan godi rhent arnynt. Yn sicr roeddynt
yn meddwl eu bod yn well na "masnachwyr"
a’r rheini oedd yn gweithio iddynt. Mae rhai o enwau’r tai mawr lleol
wedi cael eu sillafu mewn ffyrdd anarferol gan argraffwyr nad oedd yn
gyfarwydd ag enwau lleoedd Cymraeg, ond roedd y bobl leol yn gallu deall
beth oeddynt o hyd.
Y cyfenwau sy’n gyntaf
Ar
ddechau teyrnasiad y Frenhines Fictoria roedd yn rhaid i ddynion
proffesiynol weithio i ennill bywoliaeth, ond roeddynt yn ddynion
oedd wedi cael addysg. Yma gwelwn y cyfreithwyr
neu’r bargyfreithwyr a oedd wedi’u hyfforddi
yn y gyfraith, a’r gwerthwyr llyfrau lleol, gwerthwyr papurau ac argraffwyr.
Ar ddechrau teyrnasiad y Frenhines Fictoria dim ond y bonedd a’r dosbarthiadau
proffesiynol oedd yn gallu darllen. Gallai’r bobl hyn fod wedi bod yn gwsmeriaid
i Robert Jones. Ar ddechrau dyddiau Fictoria roedd rôl y llawfeddyg
yn newid. Cyn hyn ychydig iawn o hyfforddiant fyddai llawfeddyg yn ei gael,
ond roedd yn gallu tynnu dannedd a gosod esgyrn oedd wedi’u torri yn ôl
yn eu lle. Yn ddiweddarach yn ystod ei theyrnasiad roedd meddygon yn cael
llawer iawn mwy o hyfforddiant, a daeth y llawfeddyg yn feddyg oedd wedi
cael ei hyfforddi’n arbennig ar gyfer gwneud llawdriniaethau.