Hefyd roedd yn rhaid i rieni dalu am lyfrau ysgol dros gyfnod o flynyddoedd, felly fe fyddai croeso i’r newid o gael llyfrau am ddim...

Daeth hwn o Ysgol Llangynyw, yn 1891 -
Hydref 16eg - "The average [attendance] for the week is 32, would now be larger but for wet weather. Books etc are now free, except what were bought prior to September 1st".

Yn Llyfr Cofnod 1887 Ysgol Manafon adroddwyd bod -
"A new Clock and Harmonium were this day added to the School Furniture and Apparatus, obtained from the proceeds of a concert held at the School Room some time previously".
Harmoniwm yw organ fechan frwyn, a ddyfeisiwyd yn 1842.

Mae hwn yn dod o ddyddiadur ysgol Llanllugan ar gyfer 1895 -
"A big patch of plaster fell from the ceiling. Fortunately, nobody was in that part of the school at the time".
Problem arall oedd yn wynebu’r ysgolion cynnar, fel ag y mae’r darn yma’n dangos, oedd y gost o geisio cadw’r adeiladau mewn cyflwr gweddol (a diogel!).

Yn ôl i ddewislen ysgolion Llanfair Caereinion