Machynlleth
Mapiau Fictoriaidd
  Llanwrin yn 1903  
 

map of Llanwrin in 1903

 
 

Mae’r darn hwn o fap Arolwg Ordnans sydd wedi ei wneud yn fwy yn dyddio yn ôl i 1903 ac mae’n dangos y pentref ar ddiwedd teyrnasiad y Frenhines Fictoria. Os wnewch chi ei gymharu gyda map 1837 (cliciwch yma i weld) gallwch weld rhai o’r newidiadau sydd wedi digwydd.
Mae yna ofaint yn gweithio yn ei efail o hyd (wedi’i nodi gyda Smy) ac mae Tafarn Ty-uchaf hefyd ar agor. Mae rhai o’r bythynnod bach mewn rhesi sydd i’w gweld ar y map cynharaf wedi mynd.
A yw hyn yn meddwl fod yna llai o bobl yn byw yn yr ardal? Edrychwch ar y tudalennau sy’n sôn am boblogaeth yr ardal yn ystod cyfnod Fictoria os ydych eisiau gwybod yr ateb.

 

Roedd yna nodweddion newydd yn y pentref:- Mae P.O. yn dynodi Swyddfa Bost newydd. Gan fod mwy o bobl yn medru darllen roedd mwy o deithio, roedd mwy o lythyron yn cael eu hysgrifennu ac roedd hyd yn oed y cymunedau lleiaf angen Swyddfa Bost.
Mae yna ysgol yn y pentref yn 1903 ac mae pob un o’r plant lleol yn dysgu darllen ac i wneud mathemateg. Roedd hyn yn golygu y byddai rhai ohonynt beth bynnag yn medru cael swyddi gwell wedi iddynt dyfu. Yn fwy na thebyg dim ond plant y ficer oedd yn cael addysg iawn yn 1837. Yn ogystal ag eglwys blwyf St. Gwrin roedd yna Gapel Methodist yn y pentref (wedi ei nodi Meth. Chap.) lle oedd y bobl leol yn medru mynd ag addoli mewn ffordd wahanol ac yn fwy na thebyg yn yr iaith Gymraeg.

Llanwrin yn 1837

 
 

Ewch yn ôl i ddewislen map Machynlleth
.

Yn ôl i'r top
Ewch i ddewislen Machynlleth