Llanidloes
Y diwydiant gwlân
Mwy am..
 Gwehyddion Gwydd Llaw
Geirfa
 

Darn o Gyfeirlyfr PigotMae Cyfeirlyfr Pigot ar Ogledd Cymru, 1835 yn rhoi darlun i ni o bwysigrwydd y diwydiant yn yr ardal. Mae’r rhestr sydd gyferbyn yn dangos gwneuthurwyr gwlannen yr ardal ar ddechrau teyrnasiad Fictoria. Gwehyddion yn gweithio adref fyddai rhai o’r rhain. Erbyn y cyfnod yma roedd siopau gwehyddu yn cael eu sefydlu lle’r oedd sawl gweithiwr yn gweithio gyda’i gilydd mewn un gweithdy i feistr gwehyddu. Roedd Lucas Yard (gweler dde) yn Stryd y Dderwen Fawr yn un o’r rhain roedd llawer o’r rhai eraill ar y rhestr fwy na thebyg hefyd yn siopau gwehyddu. Nid ffatrïoedd oedd y rhain gan nad oedd y periannau gwehyddu yn cael eu troi gan olwynion dwr nac injan stêm, ond dyma oedd y cam cyntaf tuag at fecaneiddio.

Pannu – golchi’r gwlân â phridd er mwyn ei lanhau a’i wneud yn fwy trwchus
 
 
  Yn ogystal â gwehyddion roedd angen gweithwyr oedd yn rhannu a nyddwyr sy’n gwneud y gwlan ar gyfer ei wehyddu’n ddefnydd. Wedi i’r defnydd gael ei wehyddu roedd yn mynd i’r pandy lle byddai pridd pannu yn cael ei bwnio i mewn iddo er mwyn glanhau a gwneud y defnydd yn fwy trwchus.  
 

Yn ôl i ddewislen y diwydiant Gwlanen