turnwyr i bethau eraill
Y cyfenw sy'n dod gyntaf.
Mae’r
rhan olaf yma o Gyfeirlyfr Pigot o
fasnachwyr lleol yn dangos crefftwyr medrus lleol, crefftau nad ydynt
bellach mor bwysig ag yr oeddynt yn ystod oes Fictoria.
Gwaith
y turniwr oedd turnio coed i wneud
coesau byrddau a chadeiriau ar ei ledd. Roedd yn waith medrus iawn, gallwch
chi weld cannoedd o gadeiriau a byrddau a desgiau o’r cyfnod yma heddiw.
Byddai turniwr oes Fictoria yn gyrru ei ledd gyda’i droed yn gwasgu i
lawr ar lifar oedd yn troi’r pren. Pan fyddai’n codi ei droed oddi ar
y lifar byddai’r pren yn troi i’r cyfeiriad arall.
Yn
ystod oes Fictoria roedd ceffylau’n
bwysig iawn o hyd fel modd o gludiant, felly roedd y gwneuthurwr olwynion
yn bwysig iawn o hyd. Roedd yn grefft oedd angen llawer o sgil er mwyn gwneud
olwynion ar gyfer cerbydau a wagenni o bob maint allan o bren, gan roi teiars
haearn solet wrthynt. Os nad oedd yr olwyn yn hollol grwn byddai’r cert
neu’r cerbyd yn bownsio o amgylch, felly roedd yn rhaid i’r gwneuthurwr
olwynion wybod ei waith. 