Yn y darn yma o Gyfeirlyfr Pigot gallwn weld dau fath o fasnachwyr lleol oedd ar un adeg yn fasnachwyr cyfarwydd iawn, ond erbyn hyn anaml iawn y maent i’w gweld.

Heddiw mae’r rhan fwyaf o bobl yn prynu esgidiau o ffatrïoedd o dramor ac sy’n cael eu gwerthu mewn siopau ym Mhrydain. Yn ystod oes Fictoria roedd fwy neu lai pob esgid yn cael eu gwneud yn lleol o ledr tanin neu ledr sydd wedi cael lliw arno a hynny’n lleol. Gan nad oedd esgidiau glaw neu ‘wellingtons’ ar gael eto roedd gweithwyr lleol yn gwisgo esgidiau hoelion fyddai’n cael eu trwsio pan fyddai angen.

Roedd cigyddion yn lladd anifeiliaid lleol oedd yn cael eu gwerthu fel cig mewn amser byr iawn. Gan nad oedd yna oergelloedd na rhewgelloedd i’w cael roedd yn rhaid naill ai bwyta’r cig yn gyflym neu roi halen arno neu ei fygu er mwyn iddo bara’n hirach. Nid oedd teuluoedd tlawd oes Fictoria
yn gallu fforddio bwyta llawer o gig yn ystod oes Fictoria.

Yn ôl i ddewislen ennill bywoli Y Gelli