| Damwain angheuol ar y dramffordd | ||
|
Byddai’r dynion oedd yn rhedeg y
dramffordd yn defnyddio ceffylau i dynnu’r wagenni llawn i fyny i lefel
ucha’r lanfa. Unwaith y byddai’r tramiau wedi’u dadlwytho, byddent yn
gadael iddynt redeg i lawr yn eu holau i’r brif linell ar eu pennau eu
hunain. |
||
 Llun
gan Rob Davies |
||
| Ym Medi, 1843, roedd hen wraig o’r Gelli, Elizabeth Smith, yn croesi’r llinell ger yr eglwys ac yn cario bag o datws pan gafodd ei tharo’n ddirybudd gan wagenni oedd yn chwyrlïo i lawr y llethr. Fe’i lladdwyd yn y fan a’r lle, a chynhaliwyd cwest i’w marwolaeth. Yn y cwest beiodd y crwner y cwmni tramiau am beryglu bywyd pobl mewn ffordd mor anghyfrifol. |  Llinell yr hen dramffordd dan Eglwys Y Gelli yn 1999 |
|
| Er
gwaetha’r ddamwain drist hon, bu’r dramffordd yn rhoi gwasanaeth gwerthfawr
i’r Gelli am bron i hanner can mlynedd. Daeth i ben yn 1864
pan agorwyd Rheilffordd Henffordd, Y Gelli ac
Aberhonddu oedd yn gweithio gyda stêm. Defnyddiwyd rhai o draciau Tramffordd Y Gelli ar gyfer y rheilffordd newydd, gan gynnwys yr adran yn Y Gelli. . |
 |
||