Ychydig o fathau gwahanol o waith oedd ar gael i enethod ifanc oedd yn gadael yr ysgol yn oes Fictoria.
Roedd gan y rhan fwyaf o ysgolion Fictoraidd 'athrawes gwnïo'. Byddai hi'n dysgu dosbarth o ferched am un neu ddau hanner diwrnod yr wythnos, Byddai'n dysgu'r genethod i wnïo ac i weu ac i wneud tasgau eraill yn y cartref.
Byddai hyn yn eu helpu i baratoi am fywyd gartref ar ôl priodi, ond y prif amcan oedd dysgu sgiliau ar gyfer gwaith morwyn ar un o'r stadau mawr yn yr ardal. Efallai hefyd, y byddent yn cael gwaith yn un o dai’r bobl broffesiynol gyfoethog yn yr ardal. Y geiriau am hyn oedd 'mynd i weini'.

Yn aml iawn byddai dyddiaduron yr ysgolion cynnar yn cofnodi enwau'r plant oedd yn gadael i fod yn weision. Dyma ddwy enghraifft o'r Llyfr Cofnodion yn Ysgol Llanddewi'r Cwm yn 1882
9fed Ionawr - "Lucy Stanton left school and gone to service.
............................. .Admitted Mary Jane Davies".
13ydd Chwefror - "Elizabeth Morgan left school, gone to service"

Nid y genethod yn unig oedd yn mynd i weini. Mewn cyfnod pan roedd gweision yn cael ychydig iawn o gyflog, roedd y mwyafrif o'r tai mawr yn cyflogi nifer fawr o ddynion ac o wragedd yn weision hefyd. Roeddent yn gwneud gwaith cogyddes, morwyn, garddwr, gweithiwr ar y stâd, a llawer o swyddi eraill.

Yn ôl i ddewislen ysgolion Llanfair-ym-Muallt